Het verhaal van smartphoto: van analoog naar digitaal

Van 1964 tot vandaag

Herinner jij je nog de tijd van de analoge fotorolletjes?

De spanning van het wachten op de ontwikkeling van je foto’s bij de fotograaf, zonder enig idee hoe ze eruit zouden zien. Vandaag, enkele decennia en een digitale revolutie later, is er van dat analoge nog weinig sprake en print je jouw digitale foto’s op honderden verschillende manieren.

Maar wist je dat smartphoto een belangrijke rol speelde in deze hele evolutie van de fotomarkt?

We brengen het verhaal over de geschiedenis van smartphoto en de evolutie van de fotoprint door de jaren heen. Ontdek hoe smartphoto onze relatie met fotografie heeft veranderd en hoe het vandaag nog steeds de toon zet in de wereld van de foto printing. 

Spoiler alert:  een foto is méér dan een kiekje. 💗

Er was eens…

We schrijven 1907, de vroege 20ste eeuw waarin de prilste vorm van kleurenfotografie dankzij de gebroeders Lumière zijn intrede maakt. Tegelijkertijd opent een zekere Oscar De Buck in de statiestraat in Scheldewindeke een kleine fotozaak, waarmee Oscar van zijn passie zijn beroep maakt. Het was een van de eerste fotozaken in het dorp en had een goede reputatie in de omgeving. Oscar was gespecialiseerd in portretfotografie en maakte vooral foto’s van lokale families en dorpsgezichten.

Oscar geeft zijn passie door aan zijn kinderen Jules en Georges. In 1935 start Georges de zaak ‘Foto De Buck’ in de Stationsstraat in Wetteren. Het wordt het begin van een succesverhaal, drijvend op de sterke reputatie die Georges als fotograaf opbouwt. Ook broer Jules en schoonbroer Jérome Mussche hebben op dat moment de smaak te pakken en openen elk hun eigen winkeltje met fotostudio.

In de tweede helft van de 20ste eeuw wordt de fotografie commerciëler, en dat merken ze bij de familie De Buck. ´Kiekjes maken´ gebeurt nu ook in de vrije tijd, en voor de gewone consument is het nu ook mogelijk om kleurenfoto’s te maken.
De kleurenfotografie staat voor zijn doorbraak.

De start: Oprichting DBM Color in Wetteren in 1964

De broers De Buck opperen samen met schoonbroer Jérôme Mussche het idee om hun activiteiten samen te voegen en een modern fotolab uit de grond te stampen. Ze slaan aan het brainstormen, en niet veel later, in 1964, is DBM Color (De Buck-Mussche Color), in de Kwatrechtsteenweg te Wetteren, geboren. Een hypermodern labo voor de ontwikkeling, printing en afwerking van kleurenfoto’s is het beoogde doel.

De familie De Buck-Mussche weet in enkele jaren tijd het lab om te vormen tot één van de modernste fotolabo’s ter wereld. Zij noemen het ontwikkelen van foto’s zelf “een wonder van chemie en technologie“.

Het innovatieve lab van DBM Color wint aan reputatie, en steeds meer fotografen sluiten zich bij het netwerk aan. In enkele jaren tijd creëert DBM Color een netwerk van ruim 800 partnerfotografen.

De consument brengt zoals voorheen nog steeds zijn fotorolletjes bij de zelfstandige fotograaf binnen, maar deze doet voor de ontwikkeling vanaf nu beroep op het fotolab in Wetteren.

De broers De Buck-Mussche  beseffen goed dat hun product herinneringen met veel emotionele waarde bevat. Ze maken van in het begin een vaste waarde van persoonlijk contact en kwaliteit, en staan garant voor de op dat moment in Europa best mogelijke fotokwaliteit.

1976: Spector als kwalitatief merk

In de jaren ‘70 voelt het management dat het luik fotofinishing als aparte business nog niet voldoende sterk staat, en creëert hiervoor in 1976 een sterke nieuwe merknaam, Spector.

Spector staat garant voor kwalitatieve fotoafdrukken, waarmee het zich duidelijk positioneert tegenover de op dat moment opkomende postorder-print systemen die inzetten op lage prijzen. Spector staat vanaf nu voor snelle en probleemloos afgewerkte kwaliteitsprints.

Een jaar later, in 1977, wordt Spector ook gekoppeld aan het bedrijfslogo. Een kleurrijke vogel bestaande uit negatiefstripjes in de hoofdkleuren rood, geel en blauw.

Het gezegde “Lach eens naar het vogeltje” dateert uit 1879, en mocht voor die tijd vrij letterlijk genomen worden. Om de mensen voldoende lang stil te laten zitten, monteerden fotografen vaak een mechanisch koperen vogeltje op hun lens, waarnaar mensen moesten kijken zodat het vogeltje niet zou wegvliegen. Een techniek om de aandacht van zowel kinderen als volwassenen op het juiste moment, en vooral, lang genoeg te trekken. Aanvankelijk werd zelfs een echte kanarie gebruikt die was getraind om op commando te gaan zingen.

Spector doet het goed, en groeit bijzonder snel als kwaliteitsmerk. Toch is het in deze tijden verre van eenvoudig met steeds meer opkomende spelers als zogenaamde kiosken, en supermarkten met hun eigen minilab die inzetten op self service, en zo de tussenpersoon uitschakelen.

Typerend is de quote uit 1977 van de toen nog adjunct algemeen directeur Johan Mussche, en tevens zoon van Jerome Mussche, als antwoord op de opkomende lage-prijzen spelers:

“Er is echter één grote hoop die
ons begeestert: dat wij ons, in
Europa, blijven vasthaken aan een
traditie van kulturele bezorgdheid.
Met andere woorden, dat wij foto’s
— hoezeer zij ook in het dagelijks
leven van de meeste mensen tot een
wegwerp- of gemaksprodukt zijn
geworden — blijven beschouwen
als kleine stukjes kunst. Wij moeten
met volle overtuiging blijven
beweren dat een foto méér is dan
een kiekje. Het is en blijft iets kreatiefs.
Ook in de afwerking.”

Kwaliteit als mentaliteit

De richting is gekozen, en Spector ontwikkelt een uitgebreid, intern kwaliteitsprogramma met strenge kwaliteitsnormen. Elke fase die de filmpjes doorlopen, wordt gecontroleerd door gekwalificeerde, geëngageerde medewerkers die persoonlijk verantwoordelijk zijn voor hun facet. 

Kwaliteit nastreven wordt een mentaliteit, iets vanzelfsprekend, als het ware het dna van Spector. Niet enkel op gebied van de fotoprints zelf, maar op elk aspect van de dienstverlening.

Het netwerk van zelfstandige fotografen associeert zich maar al te graag met de nieuwe merknaam, als garantie voor een uiterst kwalitatief product.

‘Spector kwaliteit’ wordt vanaf dat moment een begrip in Vlaanderen.

Spector gaat nog verder en wil het hoofd bieden aan de opkomende prijsspelers door in te zetten op de volgende kernwaarden:

• Beste kwaliteitsgarantie  (foto mislukt = niet betalen)
• Snelle en probleemloze afwerking
• Topservice met persoonlijk contact
• Discretie en vertrouwelijkheid

Bovendien komen er dankzij de vele gebruikte moderne technieken en automatisering gunstigere prijzen bij. Een uniek voordeel tegenover andere foto-spelers die het op dat moment een stuk moeilijker krijgen.

Innovatieve ontwikkelingen en expansie naar Europa

Wat volgt, is jaren van blijven investeren in de meest geavanceerde printtechnologieën en het opvolgen van de wereldwijde ontwikkeling van vooruitstrevende technieken. 

Zo lanceert Spector niet veel later de ‘Printpack’, een computergestuurde verwerking en verpakking van prints, die voorverpakt naar de fotografen wordt gedistribueerd.

De Printpack is hiermee de Europese primeur van stofvrije, waterdichte en discrete gesloten fotoverpakkingen.

Ook het inzetten van de “1-dag service met Spector garantie” slaat aan. Spector levert steeds sneller en kwalitatiever werk. Fotografen binden zich meer en meer aan het merk en weten de sterke concurrentie het hoofd te bieden.

Een combinatie van knowhow en huizenhoog engagement zorgen voor een immens succes. Spector is uitmuntend op technisch en persoonlijk vlak en biedt uitstekende perspectieven voor zichzelf en de partnerfotografen. 

In 1982 volgt dan ook een logische expansie naar Nederland, en later in de jaren ‘80 naar Frankrijk en Zweden. Spector is op dat moment een miljardenbusiness (in Belgische frank, red.).

Jaren ‘90 en vroege jaren 2000

In de jaren ‘90 is de fotografiemarkt nog steeds grotendeels gebaseerd op analoge camera’s en film. Digitale camera’s zijn nog in ontwikkeling en worden door amateurs en professionals nog niet veel gebruikt. Hierdoor blijven fotorolletjes het belangrijkste product in de markt.

Later in de jaren ‘90 en vroege jaren 2000 verandert er wel wat. De komst van het internet zorgt voor de opkomst van online winkels waar consumenten hun fotorolletjes kunnen laten ontwikkelen.

Het digitale fototoestel wint dan weer aan kwaliteit en zorgt samen met de opkomst van de eerste smartphones dan weer voor een echte verschuiving naar digitale fotografie. Foto’s zijn nu digitaal zichtbaar zonder de nood deze nog te ontwikkelen. Een revolutie staat voor de deur.

Het binnenbrengen van foto´s via usb-sticks, foto-cd´s, of gewoon via het web, geeft al een eerste indicatie voor deze verschuiving bij Spector. Binnen het bedrijf ontstaat de nood aan twee verschillende aanpakken: Spector blijft zich focussen op de fotografen, en ‘Extrafilm’ is voortaan de naam voor alle ‘web-to-post’-activiteiten rechtstreeks naar de consument.

Een bijkomend gegeven in deze periode zijn de macro-economische factoren, die ronduit  slecht te noemen zijn. Verminderde klantentrouw, branchevervaging en een stagnerende totaalmarkt zorgen nu voor het ene na het andere faillissement van de klassieke fotohandelaar. 

Spector voelt de druk, maar blijft volop inzetten op de kernwaarden ´kwaliteit´ en ´persoonlijk contact´, zowel met de fotografen zelf als tussen de consumenten en fotografen onderling. Deze worden hierin geholpen via allerlei door Spector georganiseerde workshops en seminaries. 

Spector ontsnapt alweer aan de crisis en wint in België, Nederland, en grote delen van Europa alleen maar verder aan populariteit. De analoge filmrolletjes blijven nog steeds volop in de markt aanwezig.

Ondanks de opkomende digitalisering boekt Spector als analoge ontwikkelaar in 2004 één van de allerbeste jaren ooit.

2005: Digitale Tsunami – Spector als vogel voor de kat

In enkele jaren tijd verandert de situatie volledig. De vraag naar analoge fotofilms zakt volledig in elkaar en de sector gaat koortsachtig op zoek naar een alternatief. Klassieke fotobedrijven maken geen kans en gaan één voor één failliet. De digitalisering blijkt meedogenloos. Foto-ontwikkeling lijkt in 2005 helemaal dood.

Ook Spector lijkt op dit moment een vogel voor de kat te zijn. “Heeft Spector nog een toekomst?”, een typerende krantenkop uit deze periode. 

2006: Digitale heroriëntering

Een team onder leiding van kersvers benoemd CEO Stef De corte staat voor een uiterst moeilijke uitdaging: een volledige digitale heroriëntering van het bedrijf, en sanering van de klassieke fotobusiness.

“Het wordt dit of het wordt niets. Er is gewoonweg géén alternatief.”

Het besef groeit dat analoog niet volledig te vervangen is. Er moet een andere richting worden uitgekeken en naar nieuwe oplossingen worden gezocht. 

Spector weet op dat moment dat mensen hun foto’s vaak in albums kleven. Een digitaal samen te stellen fotoalbum, lijkt op dat moment een logische eerstvolgende stap die veel Europese fotobedrijven zetten. 

In tegenstelling tot andere fabrikanten denkt Spector echter al verder, aan nieuwe consumentenoplossingen. 

Welke fotoproducten vinden consumenten nog de moeite om fysiek in handen te hebben, en waarom?  

Ilse Van Vaerenbergh wordt in 2006 aangesteld als verantwoordelijke voor het luik productontwikkeling, iets wat op dat moment compleet nieuw is voor Spector.

Uit die intensieve denkoefening komen drie categorieën naar voren: producten waaraan herinneringen gekoppeld zijn zoals fotoboeken, blikvangers waarmee je thuis graag uitpakt en gepersonaliseerde geschenken. 

Naast de eerste fotoboeken zien zo ook de eerste kaartjes, kalenders en fotocanvassen niet veel later het levenslicht. Stuk voor stuk unieke fotoproducten die de moeite zijn om te maken en te ontvangen. De meerwaarde wordt gevonden in het unieke, het persoonlijke.

De extreme focus op klanten en het bewaken van het Spector DNA blijken opnieuw een succesformule. Het digitale verhaal – nu opererend onder de naam Extrafilm – krijgt meer en meer vorm.

Spector overleeft de digitale revolutie, en groeit als een van de weinige klassieke bedrijven van bijna bankroet uit tot een succesvolle digitale speler.

Bij onder meer gigant Kodak verloopt het op dat moment een stuk minder goed en Kodak kan niet anders doen dan het faillissement uitroepen.

2011: Digitale webshop wordt herdoopt tot smartphoto!

In enkele jaren tijd van klassieke fotorolletjes naar een webshop voor gepersonaliseerde fotoproducten. Dat vraagt om een nieuwe naam.

Vanaf 2011 komt die er met de naam ‘smartphoto’, een naam die staat voor het steeds vinden van slimme oplossingen voor je foto’s. Kunnen genieten van je fotoherinneringen en het maximale halen uit belangrijke momenten in het leven, is en blijft het streven van het bedrijf.

De kernwaarden van het vroegere Spector blijven dan ook overeind:

• Kwaliteitsgarantie onder de nieuwe naam ‘smartgarantie’. Bij eender welk probleem volgt een gratis herdruk, net zoals in de analoge periode.
• Snelheid en gemak als topprioriteit.
• Een klantenservice waar je steeds op kan rekenen.

Vanaf nu wordt elk nieuw fotoproduct ook afgemeten aan de leuze ‘smart, simple, smile’. Het doel is betaalbare fotoproducten van hoge kwaliteit, via slimme oplossingen aan te bieden via eenvoudige sites. Foto’s omtoveren tot unieke kostbare fotoproducten zonder dat je daar veel moeite moet voor doen.

Naast het op de consumenten gerichte smartphoto blijft Spector als aparte business op zich nog bestaan voor de op fotografen gerichte B2B-activiteiten. Dankzij de nooit aflatende inzet van Johan Dierickx en zijn team blijft Spector tot vandaag dé referentie naar de fotohandelaar.

2015-2023

Smartphoto blijft trouw aan zijn DNA en blijft dagelijks zoeken naar nieuwe, betere foto- en gepersonaliseerde oplossingen. In deze periode passeren innovaties als 3D-printing, laser printing, textile printing, UV printing en augmented reality de revue.

Smartphoto blijft ook trouw aan zijn kernwaarden en het blijven streven naar een betere klantervaring. Met in het hart nog steeds de gedreven medewerkers die met een uiterst grote passie instaan voor een kwalitatief en met zorg afgewerkt product.

Vandaag uit zich dat in een webshop met meer dan 500 verschillende personaliseerbare producten en meer dan één miljoen unieke bezoekers per maand. Maandelijks worden verschillende nieuwe productoplossingen aan de webshop toegevoegd, van personaliseerbare handdoeken tot fotokaders met hand- en voetafdruk, en van smartphone cases tot personaliseerbare cadeaupakketten.

De smartphoto website wordt in deze periode 3 keer verkozen tot winnaar van de Safeshops Award voor het beste Belgische webshop concept, en zelfs 4 keer als winnaar van een Becommerce Award.

Ook de smartphoto klantentevredenheid is ondertussen hoger dan ooit met een gemiddelde Trustpilot-score van 4,7 (op meer dan 30.000 reviews) en een ongezien hoge NPS-score (klantentevredenheid indicator) van 69. 

Smartphoto print in 2024 in totaal maar liefst 46 miljoen fotoprints, en is nu uitgegroeid tot één van de meest succesvolle foto e-commercebedrijven in Europa. 

Misschien verrassend, maar ondanks dit is – zoveel jaren later – analoog nog steeds niet volledig dood en zelfs aan een kleine revival bezig. Tot op de dag van vandaag verwerkt Spector (dat blijft bestaan voor B2B-activiteiten en analoge filmverwerking) zo een 150-tal filmrolletjes per week.

Hoe dan ook, met smartphoto slagen we er nog steeds in, 60 jaar na de opstart in analoog, om mensen dankzij foto’s wat dichter bij elkaar te brengen, en ze een stukje gelukkiger te maken.

Tot slot

Smartphoto heeft met DBM Color, Spector en Extrafilm een jarenlange geschiedenis in het ontwikkelen van fotoverhalen en het leveren van betekenisvolle glimlachen.
Er is in deze periode heel veel veranderd, maar tegelijk ook helemaal niets. Het leveren van waarde voor de klant staat nog steeds voorop. Het behouden van kernwaarden als kwaliteitsgarantie, persoonlijk contact en streven naar nieuwe innovaties stond en staat ook nu nog centraal. Hiermee wist men zelfs het hoofd te bieden aan een stormachtige digitale revolutie.

Nu al zijn we met smartphoto bezig met de voorbereidingen op een volgend tijdperk en het verkennen van nieuwe mogelijkheden in bijvoorbeeld machine learning en artificiële intelligentie om alweer nieuwe oplossingen te kunnen aanbieden. Maar hoe dit nieuwe verhaal verloopt, brengen we wel bij een nieuwe terugblik ergens in het jaar 2043. 😘

Tot dan! En niet vergeten hé, een foto is méér dan een kiekje. 😉